Mirko Kovač – DANILO
To je drama jednog potencijalno velikog vladara zarobljenog u osami crnogorskih brda, istovremeno disput o prolaznosti vlasti i moći, o čežnji za organizovanom državom, za slobodom i nezavisnošću u vremenu velikih političkih intriga, preganjanja velikih sila, unutrašnjih raskola i napetosti, mržnje i intriga.
”Ovde se u prvih deset godina spozna svako zlo i dobro, a poslije se istorija samo ponavlja”, kaže usamljeni Danilo ispovedajući se desetogodišnjem dečaku.
- Reditelj/scenograf/dramaturška adaptacija: Radmila Vojvodić
- Scenograf/kostimograf: Srđan Vukčević
- Kompozitor: Žarko Mirković
- Lektor: Dubravka Drakić
- Solo viola: Uroš Lapčević
- Maska: Aleksandar Rasinac
- Asistenti reditelja: Danijela Radovanović, Danilo Marunović, Nenad Vitanov (studenti FDU, u klasi prof. Radmile Vojvodić i saradnika Petra Pejakovića)
- Lektor za francuski jezik: Ljiljana Šćepanović, Persa Aligrudić
Uloge:
- Knjaz Danilo – Srđan Grahovac
- Knjeginja Darinka – Kristina Stevović
- Pero Tomov Petrović – Mirko Vlahović
- Todor Kadić – Branimir Popović
- Gospodin Ekar – Zoran Vujović
- Marinović – Dušan Kovačević
- Pol Tedeski – Dejan Ivanić
- Perjanik Škrnjo – Nikola Perišić
- Perjanik Tomo – Petar Burić
- Đorđije Petrović – Slobodan Marunović
- Tasovac – Branislav Vuković
- Vladika Nikanor – Simo Trebješanin
- Anhimandrit Nikodim – Danilo Čelebić
- Senator Vukotić – Momo Pićurić
- Dadilja – Ratka Mugoša
- Nikola Petrović, dječak – Milorad Popović
- Olga, kćer knjaza Danila – Maša Mićović
- Istražitelj, glas – Mirko Vlahović
- Kob – Sanja Vujović
Koprodukcija: CNP – Kraljevsko pozorište “Zetski dom”, Cetinje.
Premijera: 1. XI 2007. Podgorica – 3. XI 2007. Cetinje
Drama jednog vladara i jedne zemlje
Život crnogorskog knjaza Danila ima težinu šekspirovske tragedije. Na samrtnoj postelji, teško ranjen hicima atentatora, on se priseća nekih scena svoga kratkog, dramatičnog vladanja. To je drama jednog potencijalno velikog vladara zarobljenog u osami crnogorskih brda, istovremeno disput o prolaznosti vlasti i moći, o čežnji za organizovanom državom, za slobodom i nezavisnošću u vremenu velikih političkih intriga, preganjanja velikih sila, unutrašnjih raskola i napetosti, mržnje i intriga. ”Ovde se u prvih deset godina spozna svako zlo i dobro, a poslije se istorija samo ponavlja”, kaže usamljeni Danilo ispovedajući se desetogodišnjem dečaku, ”svome najboljem sagovorniku”. Drama jednog vladara, jedne malene zemlje ispisana je očevidnim poznavanjem naravi i običaja, dobrim poznavanjem jezika i istorijskih okolnosti, uvodeći savremenog gledaoca i čitaoca u nesigurno, traumatično doba vladavine knjaza Danila, pokazujući istovremeno
koliko se teško i sporo vremena menjaju, koliko današnje vreme nosi breme starih vremena.
Od kada poznajem Mirka Kovača, a to je već dugo, dugo, preko četrdeset godina, oduvek sam se divio njegovom talentu. Od prvog romana Gubilište, preko sjajnih pripovedaka i kasnijih romana i izvanrednih eseja, sve do romana koji je upravo objavljen – “Grad u zrcalu”, Kovač je neprekidno i ubedljivo dokazivao da je jedan od najdarovitijih pisaca sa ovih prostora koji jednako pripada crnogorskoj, srpskoj, hrvatskoj i bosanskoj književnosti. Postoji još jedan fenomen kojim se može pohvaliti malo pisaca – podjednako je uspešan kao prozni pisac, esejista, kritičar, pisac izuzetnih filmskih i televizijskih scenarija, pomenimo samo filmove kakvi su “Mali vojnici”, “Lisice”, “Okupacija u 26 slika”, “Večernja zvona”, a isto tako autor značajnih dramskih tekstova poput izuzetne drame “Isus na koži”. U tom zapaženom dramskom opusu evo sada i istorijske drame Danilo. Snagom dramskih likova, uverljivim i duhovitim dijalogom, umetničko filozofskim
sagledavanjem ovdašnje istorijske istine o večnom ponavljanju pojedinačnih i grupnih tragedija, Mirko Kovač se još jednom potvrđuje kao majstor svoga zanata.
Filip David
Radmila Vojvodić, Iz rediteljske bilježnice – 3. oktobar 2007.
Fikcionirana biogafija posljednjeg dana života, kobnog dana života glasovitog crnogorskog vladara i emancipatora, crnogroskog knjaza Danila…
Tek jedna od hronika tragičnih sudbina crnogorskih vladara. Dvadesetčetiri sata sa ove strane smrti – drama o čovjeku moćniku i njegovom poniženju u smrti. 0 udesu zemaljske prolaznosti…
I Ahil je morao umrijeti i narečeni naš knjaz Danilo…Nema konačne moći koja može da odoli smrti. Ah… Kakvo li je to trijumfalno “ah” iz usta smrti, zaboga…?
Sarkazam i nevjerica dominiraju Danilovim samrtnim monologom.
I, još: ekstatičan je ovaj naš knjaz – samrtnik. I strastan je i kad ljubi i kad ubija. I opsesivan poput Šekspirovih junaka. Inspiriše moje čitanje Kovačevog teksta.
Dvorenje samrtnog ili mrtvog uvjerava, da je u realnosti uvijek privid, a u prividu – u iluziji – uvijek realnost. To bizarno iskustvo – baš to vlastito iskustvo perverznog osluškivanja pulsa života jednako kao i pulsa smrti – inspiriše čitanje Kovačevog teksta…
Trbuh pun olova, rana koja krvari poput one Filoktetove, ritualna je rana; i baš kako treba po tragičkoj matrici, rana čini tragički očigiednijom sudbinu knjaza Danila. Jasno, jer domovina naše predstave nije istorija nego literatura…
Prisjećam se Kovačevih stihova koje, naprasno, vezujem za našu predstavu…
”Kristal, opalin, srebro, alpaku,
Volim sve što u sebi nosi smrt epohe,
Volim zadah truljenja.
Volim sve sačinjeno u slavu raspadljivog života.”
Mirko Kovač
pisac, rođen je 26. decembra 1938. godine u Petrovićima. Studirao je na Akademiji za kazalište, film i televiziju, odsjek dramaturgije.
Autor je romana “Gubilište” (1962), “Moja sestra Elida” (1965), “Životopis Malvine Trifković” (1971), “Ruganje s dušom” (1976), “Vrata od utrobe” (1978), “Uvod u drugi život” (1983), “Kristalne rešetke” (1995), “Rastresen život” (1996). Objavio je zbirke pripovjedaka “Rane Luke Meštrovića” (1971) i “Nebeski zaručnici” (1987), zbirke eseja “Evropska trulež” (1986), “Evropska trulež i drugi eseji” (1994) i “Cvjetanje mase” (1997), knjigu filmskih scenarija “Okupacija u 26 slika i drugi scenariji” (1990). Sa Filipom Davidom objavio je “Knjigu pisama” (1998). Izabrana proza u šest tomova objavljena je u Sarajevu 1990. godine.
Napisao je scenarije za filmove “Mali vojnici” (1968), “Lisice” (1970), “Muke po Mati” (1974), “Okupacija u 26 slika” (1978), “Duvanski znak/Usijanje” (1979), “Pad Italije” (1982), “Večernja zvona” (1985), “Dan za tetoviranje” (1991). Dobitnik je mnogih uglednih književnih nagrada, među kojima treba istaći NIN-ovu nagradu (1978, 1986), Andrićevu nagradu (1980), Tucholsky Prize (1993), Herder Priese (1995). Knjige su mu prevođene na njemački, francuski, italijanski, engleski, švedski, holanski, poljski, mađarski, češki, slovački, slovenački i druge jezike. Kovač je dobitnik i Velike nagrade Crnogorskog narodnog pozorišta, 2004. godine.
Radmila Vojvodić
pozorišni reditelj, dramski pisac i univerzitetski profesor, rođena je 25. oktobra 1961. godine u Baru. Diplomirala je režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu 1985. godine.
Autor je drama “Princeza Ksenija od Crne Gore” (1993), “Montenegrini” (1998) i “Montenegro blues” (2004). Režirala je u Beogradu (Atelje 212, Jugoslovensko dramsko pozorište, Beogradsko dramsko pozorište), u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu, Hrvatskom narodnom kazalistu “Ivan Zajc” u Rijeci, u Kraljevskom pozorištu “Zetski dom” na Cetinju, na Festivalu “Grad teatar” i u Crnogorskom narodnom pozorištu. Pozorišnim predstavama po tekstovima savremene svjetske dramaturgije kao i klasične drame – “Bremenska sloboda” R.V. Fasbinder, “Gnijezdo” F.K. Krec, “Markiza de Sad” J. Mišima, “Leons i Lena” G.Bihner, “Don Žuan se vraća iz rata”, E.F. Horvat; “Mravlji metež” i “Nega Mrtvaca” i “Play” Aleksandra Popovića, “Vreme čuda” B. Pekić – učestvovala je na brojnim domaćim i međunarodnim festivalima – Moskovski pozorišni festival (Rusija), Sterijino pozorje (Srbija), Poletni festival (Slovenija), Mitel – fest (Italija), MOT (Makedonija), Pozorišni festival-Elbasan (Albanija). Dobitnica je više nagrada među kojima i Trinaestojulske nagrade(1997).
Radmila Vojvodić je univerzitetsku karijeru započela 1993. godine na FDU u Beogradu, a od 1996. godine je na FDU na Cetinju, gdje je profesor na Odsjeku za režiju. Član je Dukljanske akademije nauka i umjetnosti.
- Festivali: Hercegnovske aprilske pozorišne svečanosti (HAPS) 2008. godine; Festival crnogorskog teatra 2008 – Podgorica; MESS – Sarajevo 2008. godine; Pozorišni susreti – Brčko 2008. godine; Festival glumca – Nikšić 2009 (van konkurencije).
- Nagrade: Nagrada Festivala MESS (2008) za scensku transpoziciju teksta, Radmili Vojvodić; Godišnja nagrada CNP za 2008. godinu, Srđanu Grahovcu.