Održana konferencija o savremenom dramskom stvaralaštvu

Konferencija “Savremeno dramsko stvaralaštvo – strategije pisanja, izvođenja i prevođenja”, održana je juče u partnerstvu Fakulteta dramskih umjetnosti Cetinje (FDU) i Crnogorskog narodnog pozorišta (CNP).

Kroz dvije panel-diskusije, tematski okvir izlaganja i prezentacija uključivali su  pitanja strategija pisanja i izvođenja dramskog teksta, repertoarskih politika, domaće drame između konkursa i repertoara, oblika prezentacije dramskog stvaralaštva, uloge nacionalnih festivala drame i pozorišta,  značaja međukulturnog dijaloga i prevođenja, kao i obrazovanja za dramsko stvaralaštvo.

U okviru panela Domaća drama i repertoarske politike, direktor Crnogorskog narodnog pozorišta Ilija Subotić je istakao da na kvalitet pozorišne umjetnosti u jednom društvu umnogome utiče prisutnost savremenih dramskih tekstova domaćih autora na sceni njegovih nacionalnih teatara, jer je repertoar takvih pozorišta značajan činilac u svojevrsnoj kanonizaciji dramaturškog stvaralaštva datog prostora.

“Mišljenje da nacionalni teatri manje zavise od savremene produkcije dramskih tekstova može donekle da važi samo na tehničkom nivou, suštinski – nacionalni teatar koji svoj repertoar dominantno bazira na dramskoj klasici, bez obzira na inovativnost prezentacije takvih tekstova, u velikoj mjeri se marginalizuje u procesu aktuelizacije pozorišne umjetnosti, kao bitnog segmenta socio-kulturološke interakcije.

Bez obzira na zadatosti koje njegov status nosi, CNP je tokom višedecenijskog rada pokazivalo senzibilitet prema novim dramskim rukopisima, posebno od otvaranja nove zgrade pozorišta, od kada je na scenama nacionalnog teatra postavljen određeni broj dramskih tekstova savremenih autora. Mnogi od tih tekstova problematizovali su recentnu stvarnost u Crnoj Gori, često s jakim pečatom angažovanosti, čega nijesu bili lišeni i oni dramski tekstovi koji su se bavili našim istorijskim slabostima”, rekao je Subotić.

Učenici istog panela kojim je moderirao prof. dr Edin Jašarović (FDU Cetinje) bili su dr Ana Stojanoska (FDU Skoplje), Goran Ibrajter (Sterijino pozorje Novi Sad), Aleksandar Radunović (FDU Cetinje) i Milena Lubarda (Grad teatar Budva).

Goran Ibrajter je istakao da je Sterijinom pozorju od samog početka, domaći dramski tekst bio ideja vodilja. “Pozorje je, kao jedan festivalski mastodont, u pozitivnom smislu te riječi, zbog svog trajanja, tradicije i istorije, neizostavna institucija kada se vode ovakvi razgovori, uz sve uspone i padove koje je imao, upravo kao institucija koja je u prvom redu njegovala domaći dramski tekst”, rekao je Ibrajter.

Milena Lubarda je govorila o razvoju festivala Grad teatar Budva i u kontekstu, domaće dramaturgije, istakavši da je ova tema došla u pravo vrijeme za taj festival. “U susret jubileju, 40 godina trajanja Grad teatra, planiramo da objavimo izbor drama koje su doživjele svoje praizvedbe na festivalu, i to je razlog više da promislimo i prebrojimo šta smo do sada uradili”, rekla je Lubarda. Ona je podsjetila da je za 38 godina postojanja festivala, producirano 83 premijera, od čega su 23 naslova praizvedbe.

Aleksandar Radunović je naglasio da je potrebno svima postaviti pitanje šta je nama pozorište i savremeni domaći dramski tekst, kako se odnosimo prema tome, bilo da smo na čelu institucija, ministastva ili smo publika. “Dok ne odgovorimo na to pitanje i ne uđemo u srž problema, nećemo doći do onoga što treba uraditi. Čini mi se da su u tom kontesktu u Crnoj Gori ostale u velikoj mjeri neke stare prakse i da zaboravljamo na koji način se treba baviti promocijom, očuvanjem i razvojem crnogorske drame”, rekao je Radunović. On je istakao da treba pohvaliti FDU i CNP zato što objavljuju savremene domaće dramske tesktove, i pozvao na veću i promišljeniju okrenutost ka stimulisanju i čuvanju domaćeg dranskog stvaralaštva.

Učesnici panelaStrategije pisanja, izvođenja i prevođenjabili su dr Magdalena Koh (Univerzitet Adam Mickjevič, Poznanj), dr Lešek Malčak (Šleski Univerzitet, Katovice), Željka Turčinović (Hrvatski centar ITI – UNESCO, Zagreb), doc. dr Tanja Miletić Oručević (ASU Sarajevo) i prof. Radmila Vojvodić (FDU Cetinje), dok je panelom moderirao prof. mr Janko Ljumović (FDU Cetinje).

Konferencija je otvorena promocijom Antologije crnogorske drame na poljskom jeziku “Otvoren kraj”, koja je objavljena u Poljskoj u izdanju Šleskog univerziteta u Katovicama i uz suizdavaštvo FDU Cetinje, CNP-a i Kraljevskog pozorišta “Zetski dom”. Predstavlja izbor koji čini osam savremenih crnogorskih drama po izboru Gabrijele Abrasovič i Magdalene Koh i to: “Šćeri moja” Maje Todorović, “Everyman Đilas” Radmile Vojvodić, “Tobelija” Ljubomira Đurkovića, “Sin” Mirjane Medojević, “Kalina proces” Vaska Raičevića, “Mlijeko u prahu” Dragane Tripković, “Uspavani” Mirjane Medojević i Ilije Đurovića i “Otvoren kraj” Jovane Bojović.  

Kourednik knjige je Lešek Malčak, urednik serije “Biblioteka prevoda slovenskih književnosti”, u okviru koje je objavljena zbirka. Uvodne tekstove u antologiji potpisuju Janko Ljumović (“Pozorišne skice i slike iz Crne Gore”) i Magdalena Koh i Gabrijela Abrasovič (“Otvoreni krajevi: osam drama iz Crne Gore”), dok je prevodilački tim radio u sastavu: Gabrijela Abrasovič, Magdalene Koh, Dominika Kanjecka, Katažina Majđik Papić i Martina Lehman. Partner i pokrovitelj projekta je Fondacija Pozorišni institut “Mječislav Herc” u Lođu.

Elektronsko izdanje antologije crnogorske drame na poljskom jeziku “Otvoren kraj” nalazi se na open access link-u na akademskom internet portalu Šleskog univerziteta.

Konferencija “Savremeno dramsko stvaralaštvo – strategije pisanja, izvođenja i prevođenja” organizovana je povodom 30 godina od osnivanja FDU Cetinje i 50 godina Univerzita Crne Gore.

Više informacija o aktivnostima Crnogorskog narodnog pozorišta dostupno je na veb-sajtu www.cnp.me, na biletarnici, društvenim mrežama Facebook i Instagram, kao i Viber kanalu.