Bijenale crnogorskog teatra 2017.
13/06/2018
Bijenala crnogorskog teatra 2019. održano je od 22. oktobra do 1. novembra. Na nacionalnom pozorišnom festivalu izvedeno je devet predstava u okviru dvije selekcije: Selekcija i Selekcija Off i jedna predstava na zatvaranju festivala.
Program Selekcije, po izboru selektora Janka Ljumovića, producenta, čine predstave: “Bure baruta” Dejana Dukovskog, u režiji Dejana Projkovskog, Crnogorskog narodnog pozorište, “Sin”, Mirjane Medojević, u režiji Mirka Radonjića, Kraljevskog pozorišta Zetski dom, “O miševima i ljudima”, Džona Stajnbeka, u režiji Dina Mustafića i produkciji Barskog ljetopisa i Gradskog pozorišta iz Podgorice, “Hamlet”, Viljema Šekspira, u režiji Ane Vukotić, Crnogorskog narodnog pozorišta, “Kapital”, prema djelu Karla Marksa, u režiji Andraša Urbana, Kraljevskog pozorišta Zetski dom, i “Krvave svadbe”, F. G. Lorke, u režiji Igora Vuka Torbice i produkciji Grada teatra Budva i Srpskog narodnog pozorište iz Novog Sada.
Predstave “Sin”, “Kapital” i “Krvave svadbe” izvedene su u Kraljevskom pozorištu Zetski dom na Cetinju, a predstava “Sobe” u dramskom studiju Prazan prostor. Za publiku iz Podgorice Crnogorsko narodno pozorište je organizovalo besplatan prevoz autobusom.
Gost Bijenala je Makedonski narodni teatar iz Skoplja, čiji će ansambl na Dan Crnogorskog narodnog pozorišta i zatvaranju Bijenala 1. novembra izvesti predstavu “Mjesec dana na selu” Ivana Sergejeviča Turgenjeva u režiji Paola Mađelija.
Pokrovitelj Bijenala crnogorskog teatra je Ministarstvo kulture Crne Gore.
Selektor Janko Ljumović je pojasnio da selektovane predstave pružaju mogućnost dijaloga koji se fokusira na drugačije čitanje dramske klasike, ostvarene estetske dimenzije, kao i na određene fenomene poput sindroma žrtve: “Granice surovog okruženja propituju se u svim predstavama, izvedbeno intrigantno i uzbudljivo, bilo da govorimo o surovosti unutar dvora (Hamlet), porodice (Kravave svadbe, Sin), ranjivim grupama (O miševima i ljudima), junaka balkanske tranzicije i preraspodjele kapitala (Bure baruta, Kapital). Ili zapravo možemo samo reći da u svim predstavama dobijamo pogled kako život izgleda na ivici koja vodi u propast. Selektovani naslovi, odnosno predstave postižu vrhunac produkcijskih mogućnosti pozorišnih aktera. Naslovi ujedno pokreću važno pitanje rada na dramatizacijama i adaptacijama klasike, što je takođe od značaja za razvoj crnogorske dramaturgije posebno u kontekstu činjenice da u protekle dvije godine imamo nedovoljno zastupljen crnogorski dramski tekst na repertoarima pozorišta i festivala. Predstave su ponudile i bogatstvo elemenata u oblasti scenskog dizajna koji doprinose umjetničkom kvalitetu Selekcije”
U okviru Selekcije Off,koju čine predstave nezavisne produkcije, po izboru selektorke Maje Mrđenović, pozorišne kritičarke, biće izvedene predstave: “Sobe” Ilije Đurovića, u režiji Mirka Radonjića i produkciji Dramskog studija Prazan prostor, “Krik”, u koreografiji Tamare Vujošević Mandić i Slavke Nelević i produkciji baletske trupe “Ballo”, i “Cvrčak i mrav” po tekstu Milene Depolo, u režiji Branka Ilića i produkciji NVO Tetar mladih, NVO Maska, Kulturnog centra Nikola Đurković, Herceg festa, Budva grad teatra i Gradskog pozorište Podgorica.
Selektorka Maja Mrđenović je istakla da je ovogodišnja Selekcija Off Bijenala Crnogorskog teatra rezultat 13 pogledanih predstava produciranih u prethodne dvije godine, od čega 10 produkcija za odrasle, i tri za djecu: “Imajući u vidu kao glavni kriterijum izbora, s obzirom na koncept Bijenala crnogorskog teatra kao festivala najboljih predstava nastalih u Crnoj Gori, ukupan umjetnički kvalitet, odabrane su predstave: “Sobe”, “”Krik” i “Cvrčak i mrav” – iako produkcijski dosta skromne, sve tri izvedbe bogate su i provokativne na idejnom i planu estetskih kvaliteta scenskog izraza i inovativnosti rediteljskih poetika.” – navodi se u obrazloženju Mrđenović.
U okviru pratećeg programa Bijenala crnogorskog teatra priređena je izložba plakata studenata Fakulteta likovnih umjetnosti sa Cetinja “Bijenale CGT – FLU 2012/14/17”, promocija knjige “Narodno pozorište Zetski dom 1941-1944”, u okviru izdavačke produkcije CNP-a i edicije Zetski dom, a nakon svake izvedene predstave biće organizovan okrugli sto medija i kritike.
U fokusu pratećeg programa ovogodišnjeg Bijenala bila je panel diskusija pod nazivom “Bijenale o Bijenalu: panel diskusija o otvorenim pitanjima Bijenala crnogorskog teatra” koja je posvećena promišljanju mjesta, uloge i budućnosti Bijenala.
O nagradama je odlučivao žiri koji čine glumica Olivera Vuković, pozorišni kritičar i teatrolog Aleksandar Milosavljević i pisac Stefan Bošković.
NAGRADE:
Nakon pet odgledanih predstava u glavnoj selekciji Bijenala i tri u Selekcije off, žiri ima potrebu da sa žaljenjem konstatuje izostanak s festivala predstave „Hamlet“, uvjeren da je inscenacija ovog Šekspirovog djela svečanost za svaku teatarsku sredinu i privlegija svakog festivala, da naglasi da su obje ponuđene selekcije potvrdile ozbiljnost i izuzetnu predanost crnogorskih pozorišnih stvaralaca, da izrazi zadovoljstvo zbog prisustva sve većeg broja mladih aktera i teatarskih stvaralaca, i iskaže nadu da će Bijenale, kao nacionalni festival, uvesti i nagrade za mladog glumca/mladu glumicu, ali i za umjetnike koji u savremenom teatru više nisu samo saradnici nego su odavno ostali koautori pozorišne predstave.
- Nagrada za autorsko ostvarenje u Selekciji off –„Kriku“ Baletske trupe Ballo za promišljeni način građenja priče saopštene kroz savremeni scenski pokret i za predani plesni angažman koji potvrđuje da živimo u vremenima kada je izgubljeno povjerenje u riječ i verbalni govor, a kada sudari sa životom sve češće mogu da budu izraženim samo nijemim krikom.
- 2. Specijalna nagrada žirija – predstavi „Kapital“ zbog hrabrog istraživačkog postupka primjenjenog u istoj mjeri i na globalnu svjetsku situaciju i na lokalnu društeno-političku stvarnost, a čiji je rezultat složeno scensko umjetničko djelo čiji su elementi podjednako i rediteljska poetika, i dramaturgija, i scenografsko rješenje, i kostimi, i muzika, ali i glumački angažman koji nadilazi jednostavni odnos aktera pema liku koji tumači.
- Nagrada za autora saradnika – Vladimiru Pejkoviću za muziku u predstavi „Krvave svadbe“ i Valentinu Svetozarevu za scenografiju u predstavi „Bure baruta“, zato što su, svako u svom umjetničkom domenu i svako na svoj kreativan način, dramaturški funkcionalnom muzikom, odnosno scenografskim rješenjem koje daleko nadilazi funkciju dekora, učestovali u kreiranju autentičnog umjetničkog čina, potvrđujući da kompozitor i scenograf, baš kao i kostimograf ili koreograf, u savremenom teatru nisu više samo umjetnički saradnici, nego ravnopravni kreatori umjetničkog bića predstave.
- Nagrada za epizodnu ulogu – Stevanu Vukoviću za rolu u „Kapitalu“, zato što je u predstavi u kojoj nema podjele na glavne i sporedne uloge iskazao glumačku snagu, energiju i virtuoznost, silovitošću i pažljivo konrolisanim glumačkim žarom.
- Nagrada za glavnu žensku ulogu – Varji Đukić za odmjereno a snažno, u izboru sredstava svedeno a emocionalno vulkanski eruptivno tumačenje lika Majke u „Krvavim svadbama“.
- Nagrada za glavni mušku ulogu – Srđanu Grahovcu za harizmatično i glumački moćno poigravanje na tananoj ivici između prividno privatnog i onoga što je datost dramskog lika Dimitrija Mojanovića u predstavi „Sin“.
- Nagrada za najbolji domaći dramski tekst – Mirjani Medojević za smjelu spisateljsku nadgradnju koja je rezultirala tekstom predstave „Sin“, a do kojeg se, od teksta drame kao početnog literarnog predloška, došlo kroz složeni proces rada na predstavi.
- Nagrada za najbolju režiju – Igoru Vuku Torbici za efektno transponovanje lirske strukture Lorkinih „Krvavih svadbi“ u složeni jezik teatarske umjetnosti i kreiranje predstave u kojoj ne samo što se osećaju damari piščeve misli, nego se prepoznaju i ritmovi uskovitlanog iracionalnog sveta.
- Nagrada za najbolju predstavu – „Buretu baruta“ za efektan spoj rediteljskih, glumačkih, dramaturških, kao i svih scensko-muzičkih i vizuelnih elemenata koji su neophodni da bi predstava fukcionisala kao istinski scenski spektakl.
